Văn hóa - du lịch Kim Sơn

Đặc sản Kim Sơn

  • Rượu Kim Sơn là một đặc sản tiêu biểu của địa phương, luôn nằm trong top 10 loại rượu ngon nhất Việt Nam . Rượu Kim Sơn được đưa vào nghị quyết phát triển du lịch của tỉnh cùng với các đặc sản khác của Ninh Bình như cá rô Tổng Trường, dứa Đồng Giao, dê núi, cơm cháy, Gỏi cá mè...
  • Miến lươn là một loại đặc sản khá thông dụng của người dân vùng biển. Miến lươn Phát Diệm và Bình Minh là những địa chỉ được coi là độc đáo vì được phục vụ khách du lịch.
  • Các đặc sản khác có thế mạnh phát triển tại vùng biển được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới như hải sản, cói, gạo, bún mọc Quang Thiện (Bún Tố Như)...

Nhà thờ Phát Diệm

Nhà thờ Phát Diệm là một công trình kiến trúc đá nổi tiếng xây dựng từ năm 1875 đến năm 1899 (24 năm thì hoàn thành). Đây là một điểm đến quan trọng trong các tour du lịch Ninh Bình. Các di tích quốc gia khác được công nhận ở Kim Sơn như đền thờ Nguyễn Công Trứ nằm bên quốc lộ 10 thuộc xã Quang Thiện; nhà thờ Cồn Thoi ở vùng ven biển; chùa Đồng Đắc, đình Thượng Kiệm, đền Chất Thành, Miếu, chùa Lạc Thiện và đền Như Độ.

  • Nhà thờ đá
  • Kiến trúc đá
  • Cầu ngói
  • Nhà thờ chính toà

Cầu ngói Kim Sơn

Cầu ngói Kim Sơn gồm 3 cầu mái ngói mang dáng dấp đình làng, có kiến trúc "thượng đình hạ kiều" (tức phía trên là đình, phía dưới là cầu) bắc qua sông Ân và đều nối từ quốc lộ 10 cũ với các tuyến đường thông ra đê sông Đáy. Đó là cầu ngói Phát Diệm, cầu ngói Lưu Quang và cầu ngói Hòa Bình. Ba cây cầu ngói này làm cho huyện Kim Sơn có nét đặc trưng khác biệt so với các nơi khác ở vùng châu thổ sông Hồng.Là nơi có nhiều cầu ngói nhất ở Việt Nam.[14]

Bài chi tiết: Cầu ngói Phát Diệm

Cầu ngói Phát Diệm là một trong những công trình cầu ngói độc đáo nhất ở Việt Nam, hình ảnh cầu đã được in trên tem bưu chính Việt Nam. Cầu nằm bắc qua sông Ân ở trung tâm thị trấn Phát Diệm. So với 5 cây cầu ngói cổ hiện còn lại ở Việt Nam, cầu ngói Phát Diệm có chiều dài khá lớn, 36 m, chia thành 3 nhịp, mỗi nhịp có 4 gian. Hai bên thân cầu ngói Phát Diệm có hai dãy lan can và cột đều bằng gỗ lim. Trên cầu là mái che cầu phong li tô, lợp ngói đỏ cổ truyền của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Lối đi hai đầu cầu có các bậc tam cấp. So với Chùa Cầu Hội An và cầu ngói Thanh Toàn, cầu ngói Phát Diệm có dáng vẻ nhẹ nhàng và thanh thoát, thể hiện tài năng sáng tạo đặc biệt. Đây được đánh giá là cây cầu hiếm và có giá trị nghệ thuật cao nhất trong các loại cầu cổ ở Việt Nam. Cầu vừa có chức năng giao thông, vừa là một mái đình cổ kính, hơn nữa lại là điểm dừng chân tránh mưa nắng, nơi đôi lứa hẹn hò.

Cầu ngói Hòa Bình thuộc thôn Tuần Lễ, xã Như Hòa, huyện Kim Sơn. Cầu Hòa Bình với thân, lan can và trụ cầu có kiến trúc đá xanh nguyên khối thêm phần mái trên cầu. Mái nhà được ốp ngói mũi hài loại nhỏ. Các hoa văn họa tiết trên mái nhà và dầm nhà được làm theo hình dáng kiến trúc hài hòa đậm nét văn hóa Á Đông. Cầu là nơi nghỉ ngơi hóng mát cho người dân và du khách khi về đất này.

Cầu ngói Lưu Quang nằm giữa 2 cầu ngói trên, thuộc xã Quang Thiện cũng là dạng cầu đá xanh nguyên khối. Khác với 2 cầu ngói kia, cầu ngói Lưu Quang là cầu bằng, có mái thẳng, hệ thống lan can, cột và kèo bằng gỗ lim. Trên mái ngói không đắp rồng lượn như cầu Hòa Bình.

Dân gian có câu "cầu Nam, chùa Bắc, đình Đoài" để ca ngợi vẻ đẹp kiến trúc những cây cầu cổ ở xứ Sơn Nam, trong đó có cầu ngói Phát Diệm, cầu ngói Lưu Quang, cầu ngói Hòa Bình ở Kim Sơn, cầu Trà Là, cầu Ninh Bìnhthành phố Ninh Bình và cầu Đông ở cố đô Hoa Lư.

Di tích thờ Triệu Quang Phục

Triệu Việt Vương (tên thật là Triệu Quang Phục), là một vị vua Việt Nam cai trị từ năm 548 đến năm 571. Ông có công kế tục Lý Nam Đế đánh đuổi quân xâm lược nhà Lương, giữ nền độc lập cho nước Vạn Xuân. Năm 571, ông bị Lý Phật tử đánh úp và thua trận. Ông tự tử ở cửa sông Đáy, ngày nay vùng này là các huyện Yên Khánh, Kim Sơn, Nghĩa Hưng.

Ninh Bình hiện là tỉnh có nhiều đền thờ Triệu Việt Vương nhất, đặc biệt các đền thờ tập trung ở 2 huyện ven biển Kim Sơn và Yên Khánh. Huyện Kim Sơn nay nằm ở cửa sông Đáy, có rất nhiều đền thờ Triệu Việt Vương như: Đình Chất Thành (xã Chất Bình), đình làng Kiến Thái, xã Kim Chính, miếu Thượng (xã Thượng Kiệm), đền Ứng Luật (Quang Thiện), Đình làng Chỉ Thiện, Xuân Thiện, đình xã Lưu Phương, Kim Sơn.

Bãi ngang - Cồn nổi

Kim Sơn có 18 km bờ biển nằm giữa hai cửa sông lớn là sông Đáysông Càn với những biến đổi kiến tạo địa chất diễn ra mạnh mẽ. Toàn bộ khu vực bãi ngang gồm thị trấn Bình Minh, các xã: Kim Đông, Kim Hải, Kim Trung, đảo Cồn Nổi và vùng biển Ninh Bình đã được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới. Tại đây thiên nhiên, sự sống còn đa dạng và hoang sơ, thuận lợi phát triển loại hình du lịch sinh thái đồng quê. Thắng cảnh khu vực ven biển Kim Sơn nằm trong quy hoạch du lịch của tỉnh Ninh Bình bao gồm bãi biển, rừng phòng hộ, các đảo Cồn Nổi, cồn Mờ, cửa sông Đáy, cảnh quan đê biển, khu vực nuôi trồng và khai thác thủy hải sản...

Vùng bãi ngang Kim Sơn có tiềm năng rất lớn về du lịch sinh thái đồng quê, tham quan và tìm hiểu về thế giới tự nhiên. Là nơi cư trú của những loài chim, có khoảng 200 loài chim, trong đó có gần 60 loài chim di cư, hơn 50 loài chim nước. Nhiều loài quý hiếm được ghi trong sách đỏ thế giới như: cò thìa, mòng bể, rẽ mỏ thìa, trắng bắc,... Sinh cảnh đặc sắc nơi đây là những cánh rừng ngập mặn rộng hàng ngàn ha, đầm lầy mặn, bãi bồi ven biển và cửa sông. Những cánh rừng này được ví như bức tường xanh bảo vệ đê biển, làng xóm khỏi bị tàn phá bởi gió bão, nước biển dâng, và cả thảm hoạ sóng thần nếu xảy ra.

Thông tin quy hoạch về Khu du lịch cồn nổi

Cồn nổi Kim Sơn có diện tích gần 1000 ha, nằm cách bờ biển Ninh Bình 8 km. Cồn được phát hiện năm 2003 bởi một thủy thủy tên Trần Văn Thông - người Ninh Bình, khi tàu của ông bị mắc cạn nơi đây. Ngay sau đó, ông đề xuất với địa phương xin được thực hiện dự án trồng phi lao chắn sóng và nuôi trồng thủy sản tại đây.[15] Đảo Cồn Mờ cũng nằm trong hải phận tỉnh Ninh Bình, cách bờ biển Kim Sơn khoảng 5 km, về phía đông đông nam, có diện tích xấp xỉ 3 km² đã và đang được khai thác để trồng rừng ngập mặn trên đảo và rừng chắn sóng xung quanh.[16]

Rừng ngập mặn Kim Sơn

Rừng ngập mặn Kim Sơn (Ninh Bình) được chính phủ Việt Nam, Nhật Bản và Ban quản lý rừng phòng hộ Ninh Bình trồng từ năm 1995 với hai loại cây ban đầu là sú và vẹt. Hiện nay thì các loài cây chính của rừng là cây bần chua, cây đước, cây trang, cây mắm biển và cây bần trắng. Tổng diện tích rừng Kim Sơn gần 1300 ha, chủ yếu được trồng ở những bãi bồi ven biển. Với vai trò quan trọng trong việc bảo vệ thiên nhiên và đa dạng sinh học, nơi đây được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới châu thổ sông Hồng. Bãi ngang Kim Sơn được Tổ chức BirdLife đánh giá là vùng đất ngập nước có tầm quan trọng ở vùng ven biển đồng bằng Bắc Bộ, được kiến nghị công nhận là khu Ramsar do đáp ứng các tiêu chí: tập trung nhiều kiểu đất ngập nước còn khá nguyên trạng đặc trưng cho vùng cửa sông ven biển Bắc Bộ, là nơi tập trung chim nước với số lượng gần 28.000 cá thể.

Việc bảo tồn đa dạng sinh học vùng lõi gắn liền với việc bảo tồn rừng ngập mặn và những bãi bồi ven biển, cửa sông. Không giống như các khu bảo tồn trong nội địa, vùng lõi trong khu dự trữ sinh quyển này vẫn thường xuyên chịu sức ép của việc khai thác và đánh bắt thuỷ sản. Rừng ngập mặn là nơi nuôi dưỡng sinh đẻ của các loài hải sản. Như một vườn ươm cho sự sống của biển, rừng ngập mặn cung cấp nguồn lợi thuỷ sản phong phú cùng với 500 loài động thực vật thuỷ sinh và cỏ biển cung cấp nhiều loài thuỷ hải sản có giá trị kinh tế cao như tôm, cua, biển, vạng, trai, , cá tráp, rong câu chỉ vàng. v.v.

Từ năm 2002, khi phong trào nuôi tôm sú vùng bãi bồi phát triển mạnh, con người đã khai phá đất ven biển, chặt phá rừng phòng hộ để làm đầm trái phép. Trước thực trạng này, các ngành chức năng đã nghiên cứu các mô hình xây dựng rừng phòng hộ ven biển và các mô hình lâm ngư kết hợp. Nổi bật là các mô hình trồng rừng ngập mặn phòng hộ đê biển và trồng cây bờ bao do Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam nghiên cứu, triển khai.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Kim Sơn http://www.daicntt.com/2017/06/du-an-bien-con-noi-... //tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=v... http://baotintuc.vn/128n20110416090610649t0/se-co-... http://vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinh... http://www.nhandan.com.vn/xahoi/tin-tuc/item/53909... http://congthuongninhbinh.gov.vn/gpmaster.grandpri... http://www.monre.gov.vn/v35/default.aspx?tabid=428... http://kimson.ninhbinh.gov.vn/ http://www.ttttninhbinh.gov.vn/Default.aspx?tabNam... http://www.baodulich.net.vn/Story/vn/khampha/khamp...